Herkenning: de kleur van met name het mannetje van de kleine watersalamander is bruin met donkere vlekken en strepen. Mannetjes hebben een patroon van vlekken op de flanken en de staart. In de voortplantingstijd krijgen de mannetjes een gegolfde straatkam en ook de kleuren op de buik en staart worden feller;
Levenscyclus: in februari ontwaken de salamanders uit de winterslaap en trekken naar het voortplantingswater. Voordat er gepaard wordt, voert het mannetje een paringsritueel uit door met zijn staart te wapperen. Het vrouwtje zet per dag 4-7 eitjes af en in een totaal seizoen 100-400 eitjes. De eitjes worden door het vrouwtje een voor een aan de blaadjes van waterplanten bevestigd. Als de eitjes uitkomen, vindt er een metamorfose plaats, waarbij de larven sterk veranderen. De ontwikkelingsduur van de larven hangt van diverse factoren af (voedselaanbod, temperatuur, etc.), maar zijn soms al na 6-8 weken volledig ontwikkeld. De juvenielen zijn naar 2 jaar geslachtsrijp. Een salamander kan maximaal 7 jaar oud worden, maar de meest halen die leeftijd niet vanwege predatie;
Gedrag: de kleine watersalamander kent de waterfase, tijdens de voortplanting in de lente, en de landfase. Tijdens de balts zijn de salamanders niet schuw en komen regelmatig aan het wateroppervlak. Tijdens deze waterfase zijn de dieren dag- en nachtactief. Gedurende de landfase zijn ze vooral nachtactief om te jagen. Wanneer gevaar dreigt voor de salamander, draait het dier zich op de rug en toont de felgekleurde buikzijde om af te schrikken en als de salamander wordt opgepakt kan deze een piepend geluid maken. Op het menu van de soort staan o.a. watervlooien, eitjes en larven van amfibieën. Vijanden van volwassen salamanders zijn andere amfibieën, vogels, zoetwatervissen en de ringslang.
Biotoop: met onderwatervegetatie begroeide kleine watertjes, die regelmatig in de zon staan. Met enig geduld kan op golfbaan Anderstein, vooral in de lente, de Kleine Watersalamander worden waargenomen in de poel naast de fairway van hole Heuvelrug-9;
